Aantal vergunningen op historisch dieptepunt, terwijl nood aan nieuwbouw en woningrenovaties net bijzonder hoog is
Het aantal toegekende bouwvergunningen voor woningen in ons land bevindt zich op het laagste niveau sinds 1998, zo blijkt uit cijfers van Statbel voor de eerste jaarhelft van 2025. De woningbouw blijft nu al 4 jaar sterk achteruitgaan, terwijl ook de woningrenovatie op een te laag niveau blijft. Uit economische prognoses van Embuild blijkt dat de activiteit in de woningbouw dit jaar met 3,5% achteruit zal gaan, terwijl ook de woningrenovatie met een beperkte toename van 1,1% onvoldoende presteert. “Dat is veel te weinig om de wooncrisis te keren en de klimaatdoelstellingen te halen. We hebben dus net meer nieuwbouw en woningrenovaties nodig, want de bevolking groeit en ons woningpark is sterk verouderd. Daarom is het essentieel dat de regeringen in ons land fiscaliteit, registratierechten, premies, waarborgen, leningen en vergunningen zo efficiënt mogelijk inzetten, als hefboom voor betaalbaar bouwen, duurzaam renoveren en het stimuleren van economische activiteit", zegt Niko Demeester, CEO van bouwfederatie Embuild.
In ons land zijn er in de eerste zes maanden van 2025 vergunningen voor de bouw van 20.160 woningen uitgereikt. Dat is het laagste aantal sinds 1998, toen er 18.641 woningen werden vergund. Uit cijfers van Statbel blijkt ook dat het aantal vergunningen voor woningrenovaties verder blijft dalen. Tijdens de eerste jaarhelft van 2025 ging het om 12.632 vergunningen, bijna 1.000 minder dan in dezelfde periode vorig jaar en het laagste niveau in dertien jaar tijd.
Sinds 2022 gaat de bouw- en installatiesector in het algemeen niet meer vooruit. Daar zal dit jaar, met een verwachte nulgroei, geen verandering in komen. Volgend jaar verwachten we zelfs een lichte afname (-0,3%) van de activiteit in alle segmenten van de bouw. In de woningbouw gaat het er nog een pak erger aan toe. Daar daalt de activiteit dit jaar met 3,5%, zo blijkt uit onderzoek van Embuild, terwijl die volgend jaar met 2,3% zal krimpen. Nochtans zijn er tussen nu en 2030 elk jaar 75.000 extra woningen nodig om de demografische ontwikkeling bij te benen. De woningrenovatie kent daarentegen nog een toename van de activiteit (met 1,1% dit jaar en 1,2% in 2026), maar die groei is veel te beperkt. Ook op renovatievlak is er met andere woorden een stevige inhaalbeweging nodig: het renovatieritme van het Belgische woningpark moet minstens verdrievoudigen om onze huizen klimaatbestendig te maken.
Verschillende factoren spelen een rol in de malaise binnen de woningbouw en -renovatie: de gestegen prijzen van bouwmaterialen en de rentestijgingen (ook al is de rente sinds een jaar opnieuw stabiel) zorgden voor een hogere bouwkost (met 29% in vergelijking met vijf jaar geleden), terwijl ook het vergunningsproces complexer wordt en de duurzaamheidsnormen strenger.
Niko Demeester, gedelegeerd bestuurder van Embuild: “We hebben een beleid nodig dat bouwen en renoveren weer centraal stelt in plaats van het te bemoeilijken. Alle overheden moeten nu hun verantwoordelijkheid nemen en een kader creëren dat gezinnen en investeerders opnieuw vertrouwen geeft. Daarom is het essentieel dat de regeringen in ons land fiscaliteit, registratierechten, premies, waarborgen, leningen en vergunningen zo efficiënt mogelijk inzetten, als hefboom voor betaalbaar bouwen, duurzaam renoveren en het stimuleren van economische activiteit."